Katedra Otolaryngologii i Onkologii Laryngologicznej

Szpital Uniwersytecki nr 1 im. dr. A. Jurasza
ul. Curie Skłodowskiej 9, 85-094 Bydgoszcz
tel.: +48 52 585 47 10
e-mail: orlamb@cm.umk.pl

obrazek nr 1

NOWOTWORY ZATOK PRZYNOSOWYCH I JAM NOSA

Klinika zajmuje się leczeniem nowotworów nosa i zatok przynosowych łagodnych i złośliwych. Nowotwory łagodne nosa i zatok występują rzadko. Najczęściej są to kostniaki /osteoma/, chrzęstniaki /chondroma/, włókniaki /fibroma/, brodawczaki /papilloma/ i sporadycznie guzy pochodzenia nerwowego oraz szkliwiaki /ameloblastoma/. Ze względu na stosunkowo długi okres bezobjawowy tych guzów leczenie ich ma miejsce po długim okresie wzrostu guza. Zajmują one najczęściej zatoki czołowe i sitowe (kostniaki, chrzęstniaki, włókniaki). Jedynie brodawczaki i szkliwiaki częściej zajmują zatoki szczękowe. Podstawą rozpoznania guzów kostniejących jest badanie obrazowe – radiografia przeglądowa klasyczna lub tomografia komputerowa. W pozostałych przypadkach oprócz diagnostyki obrazowej rozpoznanie przeprowadzane jest za pomocą badania  histopatologicznego wycinka guza lub badania całego usuniętego guza.

Nowotwory złośliwe nosa i zatok przynosowych występują rzadko. Rozwijają się przez długi okres czasu bez widocznych objawów. Objawy pojawiają się często w wyższych stopniach zaawansowania. Większość chorych leczonych w Klinice z powodu nowotworów złośliwych nosa i zatok przynosowych zgłasza się w III i IV stopniu zaawansowania klinicznego. Pierwsze objawy to krwawienia z nosa, upośledzenie drożności nosa, deformacje na twarzy i w jamie ustnej (podniebienie twarde i wyrostek zębodołowy szczęki) oraz bóle głowy.

Podstawą rozpoznania guza złośliwego nosa i zatok przynosowych jest badanie histopatologiczne wycinka z guza. Często badanie histopatologiczne poszerzone jest o diagnostykę immunohistochemiczną w przypadku wykrywania rzadko występujących guzów takich jak czerniak /melanoma/, mięsak histiocytarny /histiocytoma/ czy nerwiak węchowy /esthesioneuroblastoma/. Najczęściej występującym nowotworem złośliwym nosa i zatok przynosowych jest rak. Na podstawie obserwacji Kliniki stanowi około 75% przypadków nowotworów złośliwych nosa i zatok przynosowych. Wśród nich najczęściej spotykany to rak płaskonabłonkowy /carcinoma planoepitheliale/. Spotykane są też inne odmiany raka w tej lokalizacji jak: rak podstawnokomórkowy /carcinoma basocellulare/, gruczolakorak /adenocarcinoma/ czy rak gruczołowo-torbielowaty /carcinoma adenoides cysticum, cylindroma/.

Sposób leczenia nowotworów złośliwych nosa i zatok przynosowych uzależniony jest od: rodzaju rozpoznania histopatologicznego, lokalizacji guza, stopnia zaawansowania klinicznego, wieku chorego oraz innych współistniejących chorób. Lokalizację i stopień zaawansowania klinicznego ustala się na podstawie badania laryngologicznego oraz badań obrazowych (tomografia komputerowa, tomografia rezonansu magnetycznego, ultrasonografia układu chłonnego szyi).

W przypadkach klinicznego podejrzenia przerzutów nowotworowych do węzłów chłonnych szyi wykonuje się operację usunięcia selektywnego węzłów chłonnych szyi. Po zakończeniu leczenia wszyscy chorzy zostają poddani postępowaniu rehabilitacyjnemu oraz zaprotezowaniu ubytków tkanek (dopasowanie protezy twarzy, gałki ocznej, podniebienia twardego).